Zatrudnianie cudzoziemców 2025: co zmieniła nowa ustawa?
W powietrzu czuć było napięcie, a w działach HR wrzało od miesięcy. Mówiło się o tym w kuluarach, pisano analizy, spekulowano. Aż w końcu nadszedł czerwiec 2025 roku i rewolucja w zatrudnianiu cudzoziemców stała się faktem. Stare zasady gry odeszły do lamusa, a polski rynek pracy otworzył zupełnie nowy rozdział. To historia o cyfrowym skoku, twardej walce z szarą strefą i próbie zbudowania bardziej przejrzystego systemu.
Cyfrowa brama na rynek pracy
Wyobraźmy sobie taką scenę z niedalekiej przeszłości: teczki pełne dokumentów, nerwowe pielgrzymki do urzędu wojewódzkiego i długie tygodnie oczekiwania na jedną pieczątkę. Ten obraz można już włożyć między bajki. Sercem całej reformy jest bowiem portal praca.gov.pl, który stał się jedyną i oficjalną bramą do legalnej pracy dla obcokrajowców w Polsce.
Od teraz każdy dokument, od wniosku o zezwolenie na pracę typu A, po dobrze znane oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, musi być złożony elektronicznie. To prawdziwy przełom, który ma skrócić procedury z miesięcy do tygodni, a w idealnym świecie – nawet dni. Dla firm oznacza to konieczność posiadania aktywnego profilu zaufanego i biegłości w poruszaniu się po cyfrowej administracji. System, choć w założeniu prosty, wymaga precyzji – jeden błędnie zaznaczony checkbox może cofnąć cały proces.
| Ciekawostka: W 2024 roku, ostatnim przed cyfrową rewolucją, polskie urzędy przetworzyły gigantyczną liczbę ponad 750 tysięcy zezwoleń na pracę i oświadczeń dla cudzoziemców. To właśnie ta ogromna skala operacji, wcześniej rozproszonych po całym kraju, stała się fundamentem dla największego wyzwania cyfrowego administracji w 2025 roku. |
Nowy cennik za łamanie prawa
Rząd, wprowadzając ułatwienia, jednocześnie wysłał bardzo mocny sygnał do tych, którzy próbowali obchodzić przepisy. Nowa ustawa drastycznie podniosła poprzeczkę finansową za nielegalne zatrudnienie. Skończyły się czasy, gdy kary można było wliczyć w „koszty prowadzenia biznesu”.
Obecnie minimalna grzywna za powierzenie pracy bez wymaganych dokumentów to 3 000 zł, ale górna granica potrafi zmrozić krew w żyłach – to nawet 50 000 zł za każdą osobę. Co ważne, „nielegalne zatrudnienie” to nie tylko praca „na czarno”. To również sytuacja, gdy pracownik wykonuje inne zadania lub na innych warunkach, niż te zadeklarowane w zezwoleniu. Państwowa Inspekcja Pracy oraz Straż Graniczna zyskały także prawo do przeprowadzania kontroli bez wcześniejszej zapowiedzi, co czyni ryzyko wpadki realnym jak nigdy dotąd.
| Element procedury | Stan prawny do czerwca 2025 | Stan prawny od czerwca 2025 |
| Forma wniosków | Papierowa lub mieszana | Wyłącznie elektroniczna (praca.gov.pl) |
| Test rynku pracy | Wymagany w większości przypadków | Zlikwidowany |
| Weryfikacja wynagrodzenia | Ograniczona | Szczegółowa analiza porównawcza |
| Podstawa zatrudnienia | Duża dowolność (UoP, zlecenie) | Umowa o pracę jako preferowana forma |
| Kary za nielegalne zatr. | Grzywna od 1 000 do 30 000 zł | Grzywna od 3 000 do 50 000 zł |
Przeczytaj również: Podstawy do zwolnienia pracownika – fundamenty bezpiecznej dokumentacji
Pożegnanie z testem rynku pracy, powitanie kontroli płac
Jedną z najbardziej wyczekiwanych zmian było usunięcie tzw. testu rynku pracy – skomplikowanej procedury, w której pracodawca musiał udowodnić, że na lokalnym rynku nie ma chętnych Polaków na dane stanowisko. To ogromne uproszczenie, które otwiera drzwi do szybszego zatrudniania specjalistów, których firmy potrzebują „na już”.
Jednak nie ma nic za darmo. W zamian urzędy zyskały nowe narzędzie kontrolne: szczegółową weryfikację proponowanego wynagrodzenia. Urzędnik sprawdzi, czy pensja oferowana cudzoziemcowi nie odbiega rażąco od stawek, jakie na podobnym stanowisku w danym regionie otrzymują Polacy. To mechanizm, który ma chronić zarówno obcokrajowców przed wyzyskiem, jak i polski rynek przed sztucznym zaniżaniem płac.
Zatrudnienie Ukraińca i co dalej ze specustawą?
Kwestia, która nurtuje wielu pracodawców, to zatrudnienie Ukraińca w kontekście nowej ustawy. Należy pamiętać, że obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego 2022 roku, wciąż objęci są specjalnymi, uproszczonymi zasadami na mocy tzw. specustawy. Kluczowe jest tu powiadomienie o powierzeniu pracy, składane przez portal praca.gov.pl w ciągu 14 dni od jej podjęcia.
Nowa, ogólna ustawa o cudzoziemcach nie kasuje tych przepisów, ale działa równolegle. Co najważniejsze, zgodnie z ostatnią nowelizacją, we wrześniu 2025 roku ochrona tymczasowa dla obywateli Ukrainy, a wraz z nią uproszczone zasady zatrudnienia, została ponownie przedłużona, tym razem do 4 marca 2026 roku. Dla pracodawców oznacza to, że procedura zatrudnienia na podstawie powiadomienia pozostaje w mocy.
A co z pomocą publiczną?
Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy istnieje dofinansowanie na zatrudnienie obcokrajowca. Generalnie, instrumenty wsparcia z urzędów pracy, takie jak staże czy prace interwencyjne, są skierowane do osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP, bez względu na narodowość. Jeśli cudzoziemiec ma legalny pobyt i status osoby bezrobotnej, firma może ubiegać się o takie samo wsparcie, jak na zatrudnienie Polaka. Warto pytać o szczegóły w lokalnym urzędzie pracy lub dzwonić na infolinię Zielona Linia, która jest skarbnicą wiedzy na temat rynku pracy.
Podsumowanie
Nowa rzeczywistość prawna z 2025 roku to wyzwanie, ale i ogromna szansa. To krok w stronę cyfrowej, transparentnej i bardziej sprawiedliwej Polski, otwartej na talenty z całego świata, ale jednocześnie twardo broniącej zasad uczciwej gry. Kluczem do sukcesu jest adaptacja i wiedza, by w tej nowej erze poruszać się pewnie i bez potknięć.
Źródła:
- Oficjalny portal dla przedsiębiorców: Biznes.gov.pl
- Platforma do elektronicznej komunikacji z urzędami: Praca.gov.pl
- Serwis informacyjny publicznych służb zatrudnienia: Zielonalinia.gov.pl
- Portal Urzędu do Spraw Cudzoziemców: Gov.pl/web/udsc
Dodaj komentarz