Umowa zlecenie 2025: 10 kluczowych faktów, które warto znać
Elastyczność, niezależność, brak etatowych zobowiązań – umowa zlecenie w 2025 roku kusi rosnącą stawką godzinową i prostotą zatrudnienia. Ale ile faktycznie zostaje na rękę? Jak wygląda kwestia ZUS-u, podatku, emerytury i dlaczego banki nadal traktują tę formę współpracy inaczej niż umowę o pracę? Oto 10 faktów, które wyjaśniają, co naprawdę oznacza praca na zleceniu w 2025 roku.
10 kluczowych faktów o umowie zlecenie
Fakt 1. Umowa zlecenie to nie to samo co umowa o pracę
Podstawowa różnica jest prosta: umowa o pracę podlega Kodeksowi pracy (bezpieczeństwo), a umowa zlecenie – Kodeksowi cywilnemu (niezależność), gdzie jesteś rozliczany z wykonania zadania, a nie z „bycia w pracy” pod kierownictwem szefa. Ignorowanie tej zasady jest ryzykowne: jeśli Twoja praca ma cechy etatu, Państwowa Inspekcja Pracy może ją przekwalifikować, przyznając Ci zaległe prawa, np. do urlopu.
Fakt 2. Minimalna stawka godzinowa 2025: 30,50 zł brutto
Od 1 stycznia 2025 roku minimalna stawka godzinowa na umowie zlecenie wynosi 30,50 zł brutto. Jest to prawnie gwarantowane minimum, ustalone przez MRiPS, i stanowi wzrost o ponad 10% w stosunku do początku 2024 roku. Stawka ta dotyczy wyłącznie zleceniobiorców i nie ma zastosowania do osób samozatrudnionych (B2B).
Fakt 3. Umowa zlecenie wlicza się do emerytury
Wpływ umowy zlecenia na przyszłe świadczenia ma dwojaki, często mylony charakter. Umowa zlecenie wlicza się do emerytury! Każda umowa, od której odprowadzane są składki na ubezpieczenie emerytalne, buduje Twój kapitał emerytalny w ZUS. Im wyższe składki, tym wyższa przyszła emerytura. Okresy pracy na zleceniu nie są „stracone”.
Przeczytaj również: Zatrudnienie emeryta w 2025 – dofinansowanie, ulgi i zyski
Fakt 4. Umowa zlecenie NIE wlicza się do stażu pracy
To jest kluczowa różnica. Według stanu prawnego na październik 2025 r., okresów pracy na umowie zlecenia nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, takie jak wymiar urlopu wypoczynkowego czy prawo do nagrody jubileuszowej. Rządowe plany zakładają oskładkowanie i wliczanie tych umów do stażu pracy od 2026 roku, ale na ten moment obowiązują dotychczasowe zasady.
Fakt 5. Zlecenie może być podpisane zdalnie
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, umowa zlecenie nie wymaga formy pisemnej, więc można ją skutecznie zawrzeć zdalnie. W praktyce wystarczy do tego wymiana e-maili lub skan dokumentu. Najbezpieczniejszą i prawnie równoważną z odręcznym podpisem metodą jest kwalifikowany podpis elektroniczny. Ta elastyczność to kluczowe ułatwienie dla dynamicznych branż (IT, marketing) i współpracy z freelancerami.
Fakt 6. Podatek PIT: 12%, ale z haczykiem
Podstawowa stawka PIT to 12%, jednak „haczyk” polega na progu 200 zł brutto. Poniżej tej kwoty stosuje się prosty, zryczałtowany podatek 12% od przychodu, bez odliczania składek i kosztów. Z kolei powyżej 200 zł podatek 12% naliczany jest na zasadach ogólnych, czyli od kwoty pomniejszonej o składki ZUS i koszty uzyskania przychodu (standardowo 20%). Warto pamiętać, że osoby do 26. roku życia są najczęściej zwolnione z podatku.
Fakt 7. Płatne L4 jest możliwe, ale wymaga dodatkowej składki
Umowa zlecenie nie daje ustawowego prawa do płatnego urlopu ani wynagrodzenia za czas choroby. Rozwiązaniem w przypadku zwolnienia lekarskiego (L4) jest dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w ZUS. Opłacanie dodatkowej składki chorobowej (2,45% podstawy wymiaru) daje prawo do zasiłku chorobowego po 90 dniach ubezpieczenia. Jest to więc forma zabezpieczenia wymagająca proaktywnego działania i dodatkowego kosztu.
Przeczytaj również: Zwolnienie lekarskie podczas wypowiedzenia
Fakt 8. Przy kilku umowach zlecenie nie od każdej płaci się pełny ZUS
Wbrew powszechnym mitom, w 2025 roku nie od każdej umowy zlecenia trzeba płacić pełne składki ZUS. Kluczową rolę odgrywa próg minimalnego wynagrodzenia (4666 zł brutto w 2025 r.). Obowiązkowe składki społeczne opłaca się z kolejnych umów tylko do momentu, aż suma przychodów w miesiącu osiągnie ten próg. Od każdej kolejnej umowy obowiązkowa jest już tylko składka zdrowotna.
Fakt 9. Działalność nierejestrowana nie zwalnia z obowiązków
Połączenie umowy zlecenia z działalnością nierejestrowaną (NDG) jest legalne, ale ryzykowne. Jeśli świadczysz te same usługi dla tego samego klienta w ramach obu form, ZUS może uznać dochód z NDG za część umowy zlecenia i zażądać zapłaty zaległych składek.
Fakt 10. Możesz legalnie wysłać kogoś na zastępstwo do swojej pracy
Jedną z najbardziej zaskakujących i unikalnych cech umowy zlecenia, wynikającą wprost z Kodeksu cywilnego, jest możliwość powierzenia wykonania pracy osobie trzeciej. W przeciwieństwie do umowy o pracę, gdzie pracownik musi świadczyć pracę osobiście, umowa zlecenie skupia się na wykonaniu określonej czynności, a niekoniecznie na tym, kto ją fizycznie wykonuje. Oznacza to, że jeśli się rozchorujesz lub po prostu chcesz, by ktoś wykonał część pracy za Ciebie, co do zasady masz do tego prawo.
Przeczytaj również: Umowa na zastępstwo 2025: Twoje prawa i realny zysk
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Dzięki zwolnieniu ze składek ZUS i podatku PIT (do limitu), jego wynagrodzenie brutto jest niemal równe netto.
Tak. Ale uwaga na „zbieg tytułów do ubezpieczeń”. Jeśli łączna podstawa wymiaru składek ze wszystkich umów przekroczy pensję minimalną, od kolejnych umów płacisz tylko składkę zdrowotną.
Praktycznie wszystko, co nie jest pracą na etat. Od tłumaczeń, przez prace graficzne, po opiekę nad dzieckiem.
Przede wszystkim elastyczność i swobodę w organizacji pracy. To także pełnoprawna podstawa do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz budowania kapitału na przyszłą emeryturę.
Tak, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowa (z wyjątkiem studentów do 26 lat), co daje pełne prawo do korzystania z publicznej opieki zdrowotnej.
Zalety: elastyczność, wyższa stawka godzinowa brutto, swoboda działania. Wady: brak płatnego urlopu, okresu wypowiedzenia i niewliczanie do stażu pracy.
Banki akceptują dochody z umowy zlecenia, ale często wymagają dłuższego, nieprzerwanego okresu zatrudnienia (np. 12 miesięcy) i mogą stosować niższy mnożnik do wyliczenia zdolności niż przy umowie o pracę.
Każda umowa musi precyzyjnie określać: strony umowy, przedmiot zlecenia, wysokość wynagrodzenia (nie niższego niż minimalna stawka godzinowa) oraz sposób potwierdzania liczby godzin pracy.
Podsumowanie
Umowa zlecenie w 2025 roku to nadal elastyczne i popularne narzędzie na rynku pracy. Jej kluczem jest świadomość – zrozumienie, że oferuje niezależność w zamian za mniejszą ochronę socjalną. Znajomość zasad dotyczących składek ZUS, podatków i podstawowych praw pozwala w pełni wykorzystać jej zalety, jednocześnie minimalizując ryzyko. Ostateczny wybór między zleceniem a etatem zależy wyłącznie od indywidualnych priorytetów, etapu kariery i gotowości do wzięcia większej odpowiedzialności za swoje finanse i zabezpieczenie.
Źródła:
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. (publikowane w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim).
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dostępna w Internetowym Systemie Aktów Prawnych isap.sejm.gov.pl).
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (isap.sejm.gov.pl).
- Oficjalny portal Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS.pl) – w szczególności poradniki dotyczące zasad podlegania ubezpieczeniom.
Dodaj komentarz